Καρκίνος του Ενδομητρίου
Ο καρκίνος του ενδομητρίου αποτελεί τη συχνότερη κακοήθεια του γυναικείου γεννητικού συστήματος στις αναπτυγμένες χώρες. Πρόκειται για τον καρκίνο που αναπτύσσεται στα κύτταρα του βλεννογόνου που περιβάλλει το εσωτερικό της μήτρας (ενδομήτριο).
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σχεδόν 90.000 γυναίκες διαγιγνώσκονται με καρκίνου του ενδομητρίου κάθε χρόνο, ένας αριθμός που βαίνει συνεχώς αυξανόμενος.
Συνήθως, ο καρκίνος του ενδομητρίου εμφανίζεται σε γυναίκες άνω των 50 ετών. Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό, άνω του 25%, των περιστατικών καρκίνου του ενδομητρίου, εμφανίζεται σε γυναίκες που δεν έχουν ακόμα βρεθεί σε εμμηνόπαυση.
Γενικότερα, ο καρκίνος του ενδομητρίου τείνει να διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο λόγω των προγραμμάτων προληπτικού ελέγχου (ετήσιος γυναικολογικός έλεγχος, ενδοκολπικός υπέρηχος) , με καλή πρόγνωση και υψηλότατα ποσοστά ίασης.
Σχετικά με τη μήτρα
Η μήτρα είναι ένα κοίλο όργανο μεταξύ της ουροδόχου κύστης και του ορθού, με σχήμα αχλαδιού, εντός του οποίου αναπτύσσεται το έμβρυο, μέχρι τη γέννηση. Ανατομικά, η μήτρα διακρίνεται:
• Στο σώμα, το άνω τμήμα της μήτρας
• Τον ισθμό, τη στενή μοίρα του σώματος της μήτρας
• Τον τράχηλο, το κατώτερο τμήμα της μήτρας που ενώνεται με τον κόλπο.
Το σώμα της μήτρας έχει δυο βασικά στρώματα:
- Το μυομήτριο, ένα παχύ στρώμα μυός του οποίου η κύρια λειτουργία είναι η εξώθηση του εμβρίου κατά τη γέννηση.
- Το ενδομήτριο, δηλαδή την εσωτερική επένδυση του βλεννογόνου της μήτρας, το πάχος του οποίου μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου.
Ο καρκίνος του ενδομητρίου έχει ως αφετηρία τα κύτταρα της εσωτερικής αυτής επένδυσης της μήτρας, τα οποία αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα.
Τύποι καρκίνου του ενδομητρίου
Το ενδομήτριο αποτελεί την αφετηρία σχεδόν του συνόλου των καρκινωμάτων της μήτρας. Οι περισσότεροι καρκίνοι του ενδομητρίου είναι αδενοκαρκινώματα, δηλαδή αναπτύσσονται στα κύτταρα της εσωτερικής επένδυσης των οργάνων που δημιουργούν και απελευθερώνουν βλέννα και άλλες ουσίες.
Ο πιο κοινός τύπος (σε ποσοστό 75-80%) είναι το ενδομητριοειδές αδενοκαρκίνωμα ή τύπου 1. Αυτός ο τύπος συνδέεται με την παραγωγή οιστρογόνων, και έχει καλύτερη πρόγνωση.
Λιγότερο κοινοί αλλά πιο επιθετικοί τύποι καρκίνου του ενδομητρίου, είναι οι τύπου 2 (ορώδης ή διαυγοκυτταρικός).
Άλλοι τύποι καρκίνου της μήτρας
Το σάρκωμα της μήτρας αναπτύσσεται επίσης στο σώμα αλλά στο μυομήτριο, δηλαδή στο μυϊκό τοίχωμα της μήτρας.
Το καρκινοσάρκωμα της μήτρας είναι ένας σπάνιος τύπος νεοπλασίας που αναπτύσσεται στο σώμα της μήτρας με χαρακτηριστικά τόσο του αδενοκαρκινώματος όσο και του σαρκώματος και πιο επιθετική συμπεριφορά.
Αίτια και παράγοντες κινδύνου
Τα ακριβή αίτια που προκαλούν καρκίνο του ενδομητρίου παραμένουν άγνωστα, ωστόσο υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που συνδέονται με την ανάπτυξή του, όπως η αυξημένη έκθεση του οργάνου σε οιστρογόνα.
Ειδικότερα, οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του ενδομητρίου είναι οι εξής:
- Υψηλά επίπεδα οιστρογόνων στο αίμα, λόγω μη ωορρηξίας (πολυκυστικές ωοθήκες) ή λήψης οιστρογόνων ως θεραπεία κατά την εμμηνόπαυση.
- Παχυσαρκία, λόγω της παρουσίας οιστρογόνων στο λιπώδη ιστό
- Διατροφή πλούσια σε λιπαρά
- Ιατρογενείς, όπως η χορήγηση οιστρογόνων σε εξωσωματική γονιμοποίηση
- Πρόωρη εμμηναρχή και καθυστερημένη εμμηνόπαυση
- Ηλικία : Ο καρκίνος του ενδομητρίου αναπτύσσεται κυρίως (95%) μετά την ηλικία των 40 ετών.
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του ενδομητρίου, των ωοθηκών ή του παχέος εντέρου (σύνδρομο Lynch)
- Παθήσεις των ωοθηκών, όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
- Σύνθετη άτυπη υπερπλασία του ενδομητρίου, μια προκαρκινική κατάσταση που μπορεί να εξελιχθεί σε κακοήθεια αν δεν αντιμετωπιστεί.
- Ακτινοβολία στην πύελο στο πλαίσιο θεραπείας άλλων ειδών καρκίνου.
Συμπτώματα
Το κυριότερο σύμπτωμα του καρκίνου του ενδομητρίου είναι η ασυνήθιστη αιμορραγία από τη μήτρα («αιμορραγική κηλίδα») σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, η επιδεινούμενη αιμορραγία στην έµµηνο ρύση αλλά και η παρουσία επίμονης αιμορραγίας εκτός περιόδου.
Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
• Μη φυσιολογική κολπική έκκριση
• Πόνο ή πίεση στην πύελο
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους