Αξονική τομογραφία
Η αξονική τομογραφία είναι μια μη επεμβατική διαδικασία απεικόνισης που χρησιμοποιεί ειδικό εξοπλισμό ακτίνων Χ για τη δημιουργία λεπτομερών εικόνων ή σαρώσεων περιοχών μέσα στο σώμα και η οποία αποτελεί ένα βασικό πυλώνα για την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη του καρκίνου.
Το Διεθνές Ογκολογικό Κέντρο διαθέτει τρεις πολυτομικούς αξονικούς τομογράφους SOMATOM έως 256 τομές/sec. Πρόκειται για προηγμένα συστήματα αξονικής τομογραφίας, τα οποία σηματοδοτούν μία νέα εποχή στη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου. Ιδιαίτερα με το νέο πολυτομικό σύστημα Revolution™ Apex Platform (GE), η αξονική τομογραφία αποκτά άνευ προηγουμένου απεικονιστικές δυνατότητες.
Τι είναι;
Η αξονική τομογραφία αποτελεί έναν εξελιγμένο τύπο απεικόνισης ακτίνων Χ. Ενώ η συμβατική ακτινογραφία χρησιμοποιεί μια ευρεία δέσμη ακτινοβολίας για τη λήψη μιας εικόνας από μία μόνο γωνία, η αξονική τομογραφία χρησιμοποιεί μια ακριβή δέσμη για τη λήψη πολλαπλών εικόνων από διαφορετικές γωνίες, οι οποίες αποστέλλονται σε έναν υπολογιστή. Αυτός με τη σειρά του δημιουργεί λεπτές εικόνες διατομής της περιοχής του σώματος που ερευνάται με εντυπωσιακή λεπτομέρεια και ανάλυση. Ενίοτε, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σκιαγραφικό υλικό, χορηγούμενο με ένεση ή από το στόμα, για να φωτίσει τις λεπτομέρειες.
Τι δείχνει;
Η αξονική τομογραφία αναδεικνύει τα εσωτερικά όργανα, τους μαλακούς ιστούς και τα οστά. Χρησιμοποιείται για τη μελέτη της θέσης, του σχήματος και του μεγέθους ενός όγκου και για τον προσδιορισμό των αιμοφόρων αγγείων που τον τροφοδοτούν. Στις περιπτώσεις που απαιτείται η λήψη δείγματος ιστού για βιοψία, η κατευθυνόμενη με αξονική τομογραφία βιοψία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη συλλογή ιστού προς ιστοπαθολογική εξέταση, καθώς και για τη χορήγηση ελάχιστα επεμβατικής θεραπείας επί του όγκου, όπως η κατάλυση με ραδιοσυχνότητες.
Η διαδικασία
Η αξονική τομογραφία πραγματοποιείται από έναν άρτια εκπαιδευμένο τεχνολόγο. Ως εξεταζόμενοι, θα ξαπλώσετε ακίνητοι σε ένα ειδικό τραπέζι που ολισθαίνει προς το κέντρο του αξονικού τομογράφου. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης μπορεί να επανατοποθετηθείτε και να σας ζητηθεί να κρατήσετε την αναπνοή σας για σύντομες περιόδους, προκειμένου να διασφαλιστεί η βέλτιστη ποιότητα εικόνων. Η σάρωση μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά έως μισή ώρα, ανάλογα με την περιοχή απεικόνισης και είναι εντελώς ανώδυνη.
Διάγνωση τύπων καρκίνου
Η αξονική τομογραφία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση διαφόρων μορφών καρκίνου, όπως καρκίνο του πνεύμονα, όπου οι σαρώσεις μπορούν να αποκαλύψουν μικρούς όζους ή όγκους που μπορεί να μην αναδειχθούν σε μια συμβατική ακτινογραφία. Συμβάλλει επίσης στην ανίχνευση καρκίνου στο ήπαρ, στο πάγκρεας και τους νεφρούς, αναδεικνύοντας μη φυσιολογικές αναπτύξεις στα εν λόγω όργανα. Η αξονική τομογραφία χρησιμοποιείται, επίσης, για την ανίχνευση όγκων στον εγκέφαλο, στο παχύ έντερο, τις ωοθήκες και το ουροποιητικό σύστημα.
Ειδικότερα, η αξονική τομογραφία χρησιμοποιείται για τη διάγνωση των παρακάτω μορφών κακοήθειας:
• Καρκίνος παχέος εντέρου
• Καρκίνος ωοθηκών
• Καρκίνος νεφρού
• Καρκίνος στομάχου
• Καρκίνο της ουροδόχου κύστης
• Καρκίνος στο πάγκρεας
• Καρκίνος του ουρητήρα
• Μελάνωμα
• Λέμφωμα
• Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα
• Φαιοχρωμοκύτωμα
Αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης (LDCT)
Η αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης (LDCT) πραγματοποιείται με τεχνικές παραμέτρους που ελαχιστοποιούν τη δόση ακτινοβολίας στον ασθενή, ώστε να είναι περίπου 10 φορές μικρότερη σε σύγκριση με τη συμβατική αξονική τομογραφία θώρακος.
Η αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης υπερτερεί της απλής ακτινογραφίας θώρακα, καθώς ανιχνεύει μικρούς ασυμπτωματικούς καρκίνους του πνεύμονα, οπότε επιτρέπει την έγκαιρη αντιμετώπιση και οδηγεί σε καλύτερη πρόγνωση.
H αξονική χαμηλής δόσης μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση γνωστών οζιδιακών αλλοιώσεων του πνευμονικού παρεγχύματος αντί της διαγνωστικής αξονικής τομογραφίας θώρακος, χωρίς να μειώνεται η διαγνωστική ακρίβεια.
Στις ΗΠΑ, η αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης συνιστάται από πολλούς φορείς (American Cancer Society, U.S. Preventive Services Task Force) ως ετήσιος προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα σε ασθενείς 55 – 80 ετών, με ιστορικό καπνίσματος πάνω από 30 πακέτα – έτη, οι οποίοι εξακολουθούν να καπνίζουν ή έχουν κόψει το κάπνισμα τα τελευταία 15 χρόνια.
Αξονική ουρογραφία
Η αξονική πυελογραφία ή ουρογραφία είναι μια απεικονιστική εξέταση που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της λειτουργίας και της μορφολογίας του ουροποιητικού συστήματος (νεφροί, ουρητήρες, ουροδόχος κύστη).
Πραγματοποιείται σε πολυτομικό αξονικό τομογράφο και περιλαμβάνει την ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικού, το οποίο αργότερα αποβάλλεται από τον οργανισμό με τα ούρα. Η εξέταση είναι ανώδυνη και διαρκεί λίγα λεπτά.
Η αξονική ουρογραφία είναι μία εξαιρετική τεχνική για την απεικόνιση όγκων και ειδικά για την ανίχνευση του καρκίνου του ουροθηλίου σε ασθενείς με αιματουρία ή ασθενείς με ιστορικό καρκίνου της ουροδόχου κύστης, οι οποίοι χρειάζονται έλεγχο και του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ταυτόχρονα με τον έλεγχο του ουροποιητικού συστήματος, κατά την εξέταση αυτή γίνεται και έλεγχος και των λοιπών ανατομικών δομών της κοιλίας.